Ondanks de hevige regenbui die net over Dranouter trekt, stroomt het volk mondjesmaat toe in eetcafé de Barbier. Er hangt een uitgelaten sfeer en Franse en Nederlandse klanken smelten samen tot een zoetvloeiende mengelmoes. Klara klinkt door de radio en van de flair waarmee de organisatoren overschakelen van Nederlands naar Frans, kan ik alleen maar dromen. 

Dertien jaar geleden penden Lander en Bram hun ideeën voor een cultureel project dat de grens zou doen vervagen neer op een aantal bierkaartjes, hier in de Barbier. De vzw begon als Covy en Vanhaelst maar veranderde al snel in Westanglia, Engels voor Westhoek en gemakkelijker uit te spreken in het Nederlands en in het Frans. Met deze vzw proberen zij een kwalitatief cultureel aanbod te bieden voor zowel een Frans als een Vlaams publiek uit de regio Heuvelland/Bailleul. Op die manier willen ze tonen dat de streek leeft, mensen over de grenzen heen met elkaar in contact brengen en zo de dorpscultuur in stand houden. “Vroeger – toen we begonnen met onze vzw – ging bijna niemand de grens over, ook al lag die maar een paar honderd meter verder. Daar wilden wij verandering in brengen.” Dat is gelukt binnen de organisatie, die intussen een Frans-Belgisch bestuur heeft. Het is ook bepalend geweest voor hun persoonlijk leven. De bezielers achter de vzw leerden elkaar kennen toen Bram als tuinman kwam klussen bij de ouders van Lander. Lander, op zijn beurt, lag met vrienden pintjes te drinken in diezelfde tuin. En zo geschiedde. “Wat een luiaard moet Bram gedacht hebben,” grapt Lander. Maar later die avond ging Lander op zijn beurt bijklussen in De Barbier. Nu gaat hij er met zijn twee dochters elke vrijdag even langs, voordat zijn Noord-Franse vrouw terugkomt van haar pendeltocht naar Rijsel. 

Les Ciné Soirées 

De Barbier lijkt dan ook het kloppend hart van Westanglia. Hier, in dit gezellige volkscafé, worden “les Cinés Soirées” georganiseerd. Het concept is eenvoudig. Er wordt een film geprojecteerd op een scherm en vooraf kan je heerlijke barbierfrietjes eten. “Op de allereerste Ciné Soirée kwamen maar vier mensen opdagen, allemaal Nederlandstalige vrienden,” lacht Lander. Dat is nu wel anders. Telkens zitten ze vol geboekt en hoewel de filmavonden een wat ouder publiek aantrekken blijft het toch zeer gevarieerd. “Door de samenwerking met Franse organisaties,” vertelt Lander, “zijn we er de laatste jaren steeds meer in geslaagd om mensen van over grens aan te trekken.” Voor de Fransen is de estaminetcultuur één van de aantrekkingsfactoren van vzw Westanglia. De Fransen kennen die nog van toen hun ouders over de grens kwamen werken, en zij proberen dat levendig te houden. De samenwerking met Franse organisaties was in het begin wat zoeken. “Er is een echt cultuurverschil,” vertelt Lander. “Bij ons is een afspraak een afspraak, de Franse organisaties zijn daar een stuk nonchalanter in, we zijn daarin echt naar elkaar toe gegroeid. Hoewel iedereen zijn best doet, blijft taal jammer genoeg de grootste barrière.” 

Vanavond hebben ze ‘Petit Paysan’ voor ons klaarstaan. Lander bekijkt de films altijd op voorhand met zijn vrouw. “Om zeker te zijn dat het toch goed is.” Het genre van de film maakt niet zoveel uit, maar ze proberen steeds af te wisselen tussen Nederlandstalige en Franstalige films. In juli mag het, om de zomer in te zetten, allemaal wat luchtiger. Dan schotelen ze hun bezoekers een lichtvoetige komedie voor op het terras. Maar vandaag dus niet. Iedereen zoekt zijn plekje – op elke stoel ligt een naamkaartje – in het overvolle café terwijl Lander en Bram de film voorstellen in het Frans en in het Nederlands. ‘Petit Paysan’ vertelt het verhaal van de jonge boer Pierre, die wanneer hij ontdekt dat één van zijn koeien een besmettelijke ziekte heeft, er alles aandoet om zijn kudde te redden. “De filmavonden hebben een vast publiek,” vertelt Lander, “maar het varieert ook wel naar gelang het onderwerp van de film en dat houdt het ook voor ons boeiend.” Dat is vandaag niet anders. De voorstelling heeft heel wat mensen uit de boerenstiel aangetrokken. Lander en Bram proberen voor Les Ciné Soirée steeds op zoek te gaan naar een link met de streek. Met het onderwerp ‘landbouw’ is die link niet ver te zoeken. 

Inzetten op duurzaamheid 

Vzw Westanglia heeft nog heel wat andere evenementen, waaronder bicycl’art, een kunstproject in samenwerking met de Franse vzw Lapatine. Toch is landbouw een steeds terugkerend onderwerp in het aanbod van Westanglia. Zo organiseren ze al enkele jaren samen met Kobe Desramaults en vzw Lapatine Krachtboer. Door in het concept Krachtboer een festival met muziek, randanimatie, een boerenmarkt met landbouwproducten uit de regio en lekker eten van de verschillende keukenteams te combineren met een landbouwsymposion, helpt Westanglia nadenken over waar het met de landbouw naartoe moet. In de Westhoek lagen zij daarmee mee aan de basis van een groeiende traditie die inzet op duurzaamheid en opnieuw bruggen wil bouwen tussen de boerenstiel en de mensen uit de regio.

Omdat duurzame landbouw een inclusief verhaal moet zijn dat zich niet laat beperken door grenzen, wil Westanglia in de toekomst verder inzetten op dit thema. Wanneer ik hen vraag waar ze naartoe willen, vertellen ze mij dat ze vooral uit hun comfortzone willen treden, contacten blijven leggen en coöperatief samenwerken met Franse organisaties. “Je eigen denkkader in vraag stellen, daar gaat het om,” vertelt Lander. “Maar misschien willen we ook wel gewoon eens naar Ibiza.”

 Margot Vanmarcke