De laatste jaren speelt de toeristische sector meer in op hobby’s die met de natuur te maken hebben, op evenementen, musea en winkels, en zeker ook op het “gastronomisch toerisme”. Hiertoe behoort ook het wijntoerisme, dat een enorme vlucht neemt. In België, het land van het bier, winnen de brouwerijtradities weer aan belang. Het Belgische bier werd in 2016 opgenomen in het immaterieel cultureel erfgoed van de UNESCO. Er ontstonden tal van initiatieven die bezoekers een authentieke ervaring willen bezorgen. Ze ontdekken artisanale producten en hun producenten.

Zo is er de Échappée Bière van de stad Rijsel, de Sentier des Abbayes Trappistes de Wallonie met Chimay, Rochefort en Orval. Orval was trouwens de eerste die wandelingen organiseerde met pitstops om speciale bieren te proeven. Dichter bij huis is er de heerlijke route voorgesteld door het Rondje Roodbruin in West-Vlaanderen. De opkomst van de ambachtelijke brouwerijen in de afgelopen twee decennia heeft geleid tot een veelheid aan nieuwe bieren en nieuwe smaken.

Hoe is brouwerij De Ranke ontstaan?

Nino: “Het begon allemaal in de jaren 1930, toen Germain Noffels een bierbottelarij en een kleine limonadefabriek opstartte in de Wijnberghoek in Wevelgem. Mijn ouders, Irène Noffels en Napoleone Bacelle, namen de zaak over na de Tweede Wereldoorlog en creëerden het merk VALPO limonade.

In 1981 begon ik bieren te brouwen en in 1986 nam ik samen met mijn broer de bierhandel en de limonadefabriek over. De frisdrankfabriek werd in 1989 gesloten, mijn broer hield de bierwinkel. Ik ging in een aircobedrijf werken. Brouwen werd een hobby.

Na tal van testen wilde ik mijn eigen bier op de markt brengen. Dankzij de faciliteiten van brouwerij Deca in Woesten, kon ik gaan brouwen. In 1994 werd er 9000 liter “Guldenberg” gebrouwen. Het jaar daarop ontmoette ik mijn partner Guido Devos via de vereniging ‘H.O.P. bierproevers’. Hij was er een van de oprichters. Net zoals ik was hij  al jaren een amateurbrouwer. In 1996 besloten we onze kennis en krachten te bundelen om samen Brouwerij De Ranke op te richten. De Ranke verwijst naar hop, die volgens ons het hoofdbestanddeel van bier vormt.”

“Na 11 jaar brouwen bij Brouwerij Deca besloten we een eigen brouwerij te starten. In 2005 kochten we de gebouwen van een voormalige spinnerij in Dottignies, in de provincie Henegouwen, op de taalgrens.

In 2007 bedroeg de jaarlijkse productie 1700 hl (170.000 liter), ongeveer 60% van de productie werd naar het buitenland geëxporteerd, voornamelijk naar de VS, Japan, Nederland, Groot-Brittannië, Zweden, Finland, Denemarken, Italië, Oostenrijk en Frankrijk.

Vandaag werk ik fulltime met een team van 13 mensen. De volgende uitdaging is om een productie van 10.000hl per jaar te bereiken. We produceren nog steeds voornamelijk voor de export, ondertussen exporteren we naar meer dan 20 landen.”

Dit is een succesverhaal van echte liefhebbers, jullie zijn “biergeeks”?

Nino: “Inderdaad, ja! Momenteel kan ik niet echt veel tijd besteden aan het brouwen zelf, maar ik volg het op de voet, althans dat probeer ik.  Ik vertrouw ook op twee jonge dertigers, Jonas en Sander. Deze twee enthousiastelingen namen het brouwen over en doen dat met passie. »

Jean-François: “Het succes van het bedrijf is ook voor een groot deel te danken aan het feit dat we mee konden surfen op een veelbelovende trend, een modeverschijnsel dat niet lijkt te stoppen. We hechten meer dan ooit belang hechten aan het typische karakter van lokale en ambachtelijke producten. Ze stralen  authenticiteit uit. Dat is waar de culinaire toerist naar op zoek is, een bepaalde levenskwaliteit.

Nino: “Bovendien kozen we ervoor om de huidige trend bij de Belgische massaconsumptiebieren niet te volgen. Die worden alsmaar zoeter. Wij sluiten geen compromis over smaak. Onze bieren zijn evenwichtig en hebben een uitgesproken bitterheid. De keuze om enkel hele hopbloemen te gebruiken zorgt voor de karakteristieke hopsmaak van onze bieren. Het brouwproces is langer en moeizamer. We maken maar één brouwsel per dag, terwijl anderen veel meer doen met hoppellets en additieven.”

Noot: Om de ‘authenticiteit’ van een product te meten (studie van Sandra Camus, 2004), moet de ‘geografische’ dimensie ‘aanwezig zijn en gevoeld worden’ door de consument. Een plaatselijk product is een product dat verbonden is met een gebied van oorsprong. Het product heeft een identiteit omdat het “ergens vandaan komt”. Tegelijkertijd moet de consument zelf de morele en ethische waarden herkennen: “we moeten creatief zijn en anderen niet kopiëren”. Authenticiteit wordt vaak spontaan geassocieerd met “het ware”, “met de waarheid”.

“Brouwen met hele hopbloemen is de logische keuze als je goede smaak, kwaliteit en de brouwtraditie belangrijk vindt.”

Laten we het even over uw producten hebben. Wat zijn je paradepaardjes?

Jean-François: “Onze internationale reputatie is gebaseerd op de herintroductie van hele hopbloemen in het brouwen van onze bieren. Onze authentieke bittere bieren met een sterke smaak zijn ons handelsmerk.

Nino: “Onze brouwerij heeft ook een uitstekende reputatie voor de productie van zure bieren met gemengde gisting, een mix van lambiek en hoge gisting. Deze bieren rijpen in eikenhouten vaten in onze kelder. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat de reputatie van de brouwerij van jaar tot jaar groeit, in België maar ook in vele andere landen. We zijn daar erg trots op.

“Houten vaten maken het mogelijk om bacteriën te ontwikkelen en hun zorgvuldig afgemeten kweek is de authentieke knowhow van de brouwer”.

Jean-François: “Deze meer zure bieren zijn erg populair bij sommige lokale chef-koks. We hebben goede partnerschappen met hen. Voorbeelden hiervan zijn Bloempot, la cantine flamande in Rijsel en restaurant Boury in Roeselare.

“Een brouwsel per dag.” Kwaliteit primeert dus boven kwantiteit?

Nino: “Onze visie is heel duidelijk, en was zo van bij de start. We willen vooral de beste bieren produceren, volgens onze smaak, met natuurlijke ingrediënten en op traditionele wijze, ongeacht het commerciële succes.

De hopbellen zijn uitsluitend afkomstig van Forrest Farm op het platteland van Warneton, waar Guy Lagache en zijn vrouw maar liefst 11 hopsoorten verbouwen. Ze gebruiken geen chemicaliën en bieden ook zeldzame hopsoorten. Deze zijn moeilijker te produceren, maar zijn van onvervangbare kwaliteit. Onze mouten zijn afkomstig van de mouterij van Château de Beloeil en de mouterij van Dingemans in Antwerpen.”

“Filtratie of pasteurisatie gebruiken we niet”, benadrukt Nino. “Tijdens het brouwen worden onze bieren niet gefilterd of gecentrifugeerd. Centrifugatie of filtratie verdunt het bier, maar door deze processen verliest het een groot deel van zijn smaakcomponenten. Het is dus op een natuurlijke manier, dankzij een langere opslagperiode, dat onze bieren lichter worden.

Pasteurisatie is een techniek die veel brouwerijen toepassen om ervoor te zorgen dat de smaak van het bier in de loop van de tijd niet zal veranderen. Het grote nadeel van pasteurisatie is dat het, net als filtratie en centrifugatie, resulteert in een verlies van smaak.

Wat is uw filosofie?

Jean-François: “Commercieel succes is nooit ons hoofddoel geweest. In plaats van te investeren in marketing, investeren we liever in de kwaliteit en diversificatie van onze producten.

We willen vooral voldoen aan de verwachtingen van onze amateur-liefhebbers. Het is onmogelijk om hier in België te concurreren met een markt die in handen is van de grote brouwers die de smaak “bagatelliseren” door steeds meer gestandaardiseerde producten te maken. De distributiekanalen zijn gesloten. De grote brouwerijen bezitten het overgrote deel van de cafés. Daarom is internationale distributie zo belangrijk. Dit weerhoudt ons er niet van om in België steeds meer terrein te winnen bij echte bierliefhebbers, mensen die op zoek zijn naar kwaliteit en karaktervolle producten willen. De vraag blijft groeien, vooral in onze grote steden zoals Brussel, Brugge, Kortrijk en Rijsel.”

Nino: “We namen specifieke maatregelen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Onze brouwerij werkt uitsluitend met lokale grondstoffen: hop uit de regio Poperinge en Belgische mouten.Een deel van de door de brouwerij gebruikte energie wordt geproduceerd door een reeks zonneboilers op het dak van de brouwerij. Voor reiniging en desinfectie gebruiken we alleen biologische en biologisch afbreekbare producten. Bovendien recycleren we zoveel mogelijk ons eigen verpakkingsafval: plastic, karton, glas.”

En hoe zorg je voor naamsbekendheid?

Nino: “Die krijgen we vooral door mond-tot-mondreclame. Bij de liefhebbers zit het brouwen in de genen en ze vinden elkaar ook in een netwerk.  Daarnaast moet je ook een portie geluk hebben en kansen grijpen.

Jean-François: “We nemen niet vaak meer deel aan beurzen, maar ontwikkelen goede relaties met mensen in de bierbrouwerijsector en ook met de wijnbouwers. Ze doen een beetje hetzelfde werk.

Noot: Op de website van De Ranke kan je alle partners (en distributeurs) in binnen- en buitenland bekijken. Een indrukwekkende lijst!

Nino: “Groepen kunnen op afspraak de brouwerij bezoeken. Na een rondleiding door de brouwerij met uitleg over het productieproces volgt een proeverij van verschillende bieren. Maar we wilden ook rekening houden met nieuwe interesses bij de bezoekers. We zien bijvoorbeeld dat steeds meer mensen op zoek zijn naar een unieke ervaring.

Naast onze brouwerij, in de rue du petit Tourcoing in Dottignies, openden we de Taproom De Ranke.  Deze gastvrije plek is bedoeld voor het “individu”. De Taproom is open op vrijdag van 16.30 tot 21.00 uur en op zaterdag van 14.00 tot 20.00 uur. Een bezoek aan de brouwerij kan op vrijdag om 17 uur en zaterdag om 15.30 uur (Nederlandstalige rondleiding om 14.30 uur). Een bezoek in 3 talen: Engels, Frans of Nederlands, kan op aanvraag. Maar het belangrijkste is dat iedereen bieren kan ontdekken in een conviviale sfeer.  Er is een kleine catering beschikbaar. Deze activiteiten versterken onze lokale wortels, die willen we koesteren.”

Serge Gramtine

Meer weten:

• L’Échappée bière:  https://tourisme.echappee-biere.fr/
• De drie brouwerijen in Zuid-West-Vlaanderen, gespecialiseerd in de productie van roodbruin bier, Rodenbach, Bockor en Verhaeghe: https://www.toerisme-leiestreek.be/nl/rondjeroodbruin
• Welkom in brouwerij De Ranke: http://www.deranke.be
• Le Bloempot, c’est le goût des Flandres, la découverte d’un territoire et de ses producteurs qui en font la richesse… Une cuisine enracinée réalisée uniquement avec des produits de notre terroir issus d’une agriculture paysanne biologique ou sauvage. A découvrir sur
• Bloempot, de Vlaamse keuken, enkel gemaakt met lokale producten van de biologische of wilde boerenlandbouw:  http://www.bloempot.fr/
• Gastronomisch restaurant Boury: https://www.restaurantboury.be/
• A la découverte de la houblonnière de Warneton sur https://www.forrestfarm.be/
• La Malterie du Château, de oudste Belgische mouterij: http://www.castlemalting.com/
• Good Beer Guide Belgium, geschreven door  Joe Stange en Tim Webb, 8e editie, 2018: De onafhankelijke (Engelstalige) gids (volledig in het Engels) over bierbrouwen in België. Meer dan 1000 bieren en meer dan 800 plaatsen die bekend staan om hun degustatie.