“De stichting is een multigenerationeel sociaal initiatief waarbij we cohousing combineren met culturele en pedagogische activiteiten”, vat Céline het kernachtig samen. “Mais Oui!” is de naam van de stichting, de initiatiefnemers willen de mens weer centraal zetten, kansen geven aan vernieuwende gemeenschapsprojecten, met een blik op de toekomst, de natuur en solidariteit.

“Veel van ons woonden in de stad”, zegt Céline, “We hadden een stresserende job, en intussen waren we er ons van bewust dat onze kinderen het moeilijk hadden op school en zich er niet goed voelden. We wilden terugkeren naar onze wortels, terug naar een kalmer leven, meer zen.”

Céline, Hugues en Antoine ontmoetten elkaar zeven jaar geleden, ze vonden elkaar in een ongenoegen hoe ze hun leven leidden en ze vonden elkaar ook in de aanpak om het anders te doen: ze wilden samen uitzoeken hoe je anders kan leven en wonen.”  

Community Land Trust als voorbeeld

In een Community Land Trust wordt het eigenaarschap van de grond en van de woning die er op staat van elkaar gescheiden. De bewoners is eigendom van een appartement of een huis, maar niet van de grond waar het op staat. Dat maakt wonen dus goedkoper, maar het zorgt er vooral ook voor dat je de waarden in een co-eigendom gemakkelijker kan bewaren en speculatie kan vermijden. Céline verwijst naar de abdij van Saint-Denis, dicht bij Mons. Dit project realiseerde twee ambities: de opwaardering van een mooi patrimonium en de realisatie van heel wat woongelegenheden voor gezinnen. Tegelijk werd de plek ook cultureel ingevuld. De coöperanten zorgen 30 jaar lang voor het onderhoud en laten de site leven.

De stichting ‘Mais Oui !’ telt momenteel negen gezinnen, 14 volwassenenen en 23 kinderen. De bewoners zijn 2 tot 65 jaar oud. Vijf volwassenen wonen permanent op het domein.

De appartementen zijn bewust klein gehouden en zijn privé. Leven in gemeenschap wordt aangemoedigd door de gedeelde ruimte, zoals de keuken, wasruimte, opbergruimtes,… maar ook door gemeenschapsruimtes waar je samen kan praten of ontspannen. De groep waakt met veel maturiteit over haar groeiscenario: bij belangrijke stappen of beslissingen aarzelen de bewoners niet om externe hulp in te roepen voor begeleiding of advies. Het intiatief combineert gemeenschappelijkheid met uitgesproken individuele competenties, die dan weer worden ingezet voor het collectief.

Céline Courdain: “We streven ernaar om quasi zelfvoorzienend te zijn met onze moestuin. Dat doen we samen. En zo werkt ook de stichting: in dialoog met bewoners en gebruikers, maar ook in dialoog met de gemeenschap rond het terrein. Zo willen we ervoor zorgen dat wat we doen een duurzaam karakter krijgt.”

Elk jaar, in het eerste weekend van mei openen de deuren van het domein zich voor publiek. Je kan het domein van 10 hectare verkennen, het kasteel, de bewoners, de geschiedenis en de projecten. Het is meteen ook de gelegenheid om kandidaat-eigenaars en -bewoners om zich te verdiepen in het project.   

Een nieuwe leefgemeenschap maken

De stichting werkt nauwe samen met de lokale leefgemeenschap en wil zo beantwoorden aan huisvestingsnoden, maar ook noden rond cultuur, verenigingsleven en handel. In het midden van het beboste domein vind je twee grote gebouwen, goed voor 4000 vierkante meter, weliswaar te renoveren: het kasteel van de Comtes van Lannoy en het gebouw dat door de Oblaten is gezet. De congregatie kocht de gebouwen in het interbellum met de bedoeling er een seminarie van te maken voor toekomstige priesters. Gedurende decennia was het klooster een terugkomplek voor missionarissen. Meer dan honderd Oblaten sleten er hun dagen.

Het kasteel vormde al heel wat keren het decor voor evenementen en zal binnenkort een wellness huisvesten, een plek ‘om je terug met de natuur te verbinden’. Met een vormingsprogramma, opleidingen over permacultuur, persoonsontwikkeling,…

Een ander project staat eveneens in de steigers: huisvesting voor senioren in het model van Abbeyfield. Dat is cohousing voor actieve bejaarden die zelf willen instaan voor hun was en plas. Abbeyfield is tegelijk een cohousing-project en een vrijwilligersbeweging die bejaarden helpt die vaak geïsoleerd wonen maar die nog kunnen instaan voor zichzelf, en die door de cohousing opnieuw sociaal contact kunnen hebben.

De stichting reikt ook uit buiten de grenzen en is op zoek naar samenwerking in de regio Kortrijk. Céline: “Wat wij doen is een vorm van solidaire economie, waarbij we samenwerken met verenigingen. Bijvoorbeeld onze samenwerking rond permacultuur en ecopsychologie, be Colibris beweging met Pierre Rabhi of de collectieve moestuin van Doornik, het asiel voor gewonde dieren met een vereniging uit Moeskroen.”

Linken leggen met de buitenwereld

Het domein is publiek toegankelijk via een voetweg. De stichting wil zich ook actief inzetten in het dorpsleven buiten het domein, via sociaal-culturele en pedagogische activiteiten. “Daarvoor hebben we een vereniging opgezet, Anim’emoa, die initiatieven opzet met de focus op beleving in groep, wat mensen kunnen en aanbrengen”, zegt Céline.

“Zo hebben we al een opleiding oude technieken voor haagsnoeien georganiseerd, een verhalenwandeling, een vorming over landschapsontwikkeling, een sessie persoonlijke ontwikkeling, een opleiding tot natuurgids. Elke maand doen we een activiteit met de kinderen van de gemeenteschool van Velaines. Om het park te onderhouden hebben we participatieve werven. Een op Pasen gaan we met zijn allen op zoek naar eitjes.”

Het avontuur wordt telkens groter en rijker, door kleine initiatieven en activiteiten. Het wordt ook solider, een sterk alternatief. De initiatiefnemers laten zich ook sterk inspireren door de documentaire Demain van Cyril Dion en Mélanie Laurent.

Serge Gramtine

---

Meer info

• Fondation « Mais oui » : www.facebook.com/fondationmaisoui2016/  
• Community Land Trust : www.cltw.be
• Permaculture : http://www.permacultureinternationale.org/
• Mouvement Colibris : https://www.facebook.com/MouvementColibris/
• Abbaye de Saint-Denis en Brocqueroie : www.habitat-groupe.be/habitat-alternatif/habitat-culturel/abbaye-de-saint-denis-en-brocqueroie/