Piet Decoster, een grensgeval

“Ik ben geboren op het einde van de jaren zestig in Avelgem, een gemeente tussen Kortrijk, Oudenaarde en Doornik, naast Escanaffles. Als je de Schelde oversteekt ben je meteen in Wallonië. Mijn vader werkte in de textielsector en was sterk sociaal geëngageerd. We gingen vaak naar Doornik waar hij zijn legerdienst heeft gedaan. Het is een stad waar hij van hield. Tussen ons gezegd: we gingen vaker naar Doornik dan naar Kortrijk.”

Zoals de Schelde stroomt tussen de twee taalgemeenschappen heeft ook Piet grensoverschrijdend muzikaal bloed in de aders. Op zijn negentiende begint hij concerten te organiseren vanuit jeugdhuis Krak. “Elk jaar was er Krakrock, waarvoor we ook veel reclame maakten in Doornik. Het was de tijd van ‘Mauvaise Herbe’ – een mythische concertclub in het Doornik van de jaren tachtig – en we hadden er ons kleine netwerk. We luisterden naar Radio21. Daarna is er nog een elektro scène ontstaan in Doornik, met als plek ‘Le hangar’. Ware underground was dat.”

“We gingen ook naar Rijsel. In 1994 ging l’Aéronef in Euralille van start. Dat was een echte boost voor ons, je vond er een programmatie die je zelfs in Brussel niet vond. Er was toen een ‘flow’ die in de jaren tachtig en negentig niet te vinden was in Kortrijk, dat was toen nog een conservatief nest. Ik heb mijn rijbewijs gehaald in 1991 en ik ging toen vaak naar de Fnac in Rijsel om cd’s te zoeken die je in Kortrijk niet kon vinden.”

Het is ook in die periode dat Piet en zijn vriendin voor het eerst in Doornik gingen wonen. Daarna gingen ze voor een tweetal jaar terug naar Vlaanderen om uiteindelijk een gezinswoning te kopen in de rue Beyaert in Doornik. “Als je me zou vragen waarom ik ervan houd om in Wallonië te wonen, dan is dat omdat dit een progressieve regio blijft. Ik zie me niet meer terugkeren naar Vlaanderen waar rechts 70% van de stemmen haalt. Ik houd ook van Sainte Union, de school van mijn kinderen waar de sfeer heel ‘mixed’ is.”

Een muzikale cultuurvisie

“Ik heb altijd in de cultuursector gewerkt, in de muziekscène. Indertijd, in het begin van de jaren 2000, werkte ik in Kortrijk in concertclub De Kreun. Mettertijd heb ik met Trui Dewaele onze eigen vzw gecreëerd: Via Lactea. Zo hebben we grensoverschrijdende projecten gerealiseerd, ook al was dat niet zo eenvoudig voor een kleine organisatie als de onze. We werken met artiesten uit alle regio’s, niet enkel uit de Eurometropool – zoals met Orchestre International du Vetex – maar ook uit de Balkan zoals met Balkan Banquets. Zo hadden we stilaan de nood aan een plek om alles mogelijk te maken, want er zijn ook veel artiesten die op residentie komen.

Een grondige transformatie

“We wilden een plek die genoeg ruimte biedt om artiesten te ontvangen en om onze eigen projecten te ontwikkelen. En toen vonden we deze hoeve, toen een ruïne”, lacht Piet Decoster.

De schone slaapster doen ontwaken was een stevige klus. Vanaf 2008 gingen ze aan de slag met het architectenbureau Arcadus. Ze behielden de volumes van de hoeve maar voegden er met veel creativiteit een ruwe vintage toets aan toe. Een concertzaal, exporuimtes, kamers en een bar met levendige warme kleuren zagen het licht.

Niet alleen bakstenen en dakpannen kregen de nodige aandacht, maar ook de buurtbewoners. Die koesterden een zekere achterdocht tegenover een bedrijf waarvan ze dachten dat het de rust zou verstoren. “Dat is een reflex die ik vaststel in Doornik. Het is dubbelzinnig: enerzijds krijg ik het gevoel dat het een gesloten stad is die niet houdt van beweging, maar aan de andere kant zie ik dan wel open initiatieven zoals de opvang van vluchtelingen door bewoners. Deze stad moet meer ambitie hebben, zelfs als er op vandaag geen grote dingen mankeren en er al veel kleine positieve initiatieven zijn. En om terug te keren op Froyennes en La Petite Fabriek: het zijn vooral de zusters van Sainte Union, de buren van la Petite Fabriek die ons nog het warmst hebben onthaald! Tegen volgende zomer realiseren we – samen met de creatievelingen van het atelier Michel Dupont – een picknickplek die voor iedereen toegankelijk is. Zo willen we onze plek openen naar de buurt, we zullen zien…”, zegt Piet met een knipoog.

De geest van La Petite Fabriek: een meerwaarde

“Dit is voornamelijk een plek waar je in een bijzondere ambiance terechtkomt, grensoverschrijdend. Je vindt hier mensen uit andere hoeken, er staat altijd iets te gebeuren. Het is geen gewone plek, geen klassieke concertzaal. En waarom de naam La Petite Fabriek? We spelen met de beide talen, en we willen ook zeggen dat hier dingen gemaakt worden, dat het hier bougeert.”

In La Petite Fabriek kan je ook een meer divers publiek vinden dan je gewoonlijk vindt op evenementen in Doornik. “De mensen komen uit Noord-Frankrijk, uit Vlaanderen en natuurlijk uit deze regio. Maar het hangt ook af van de concerten: de Walen houden meer van volkse muziek in de goede zin van het woord, ze staan meer open voor wereldmuziek: we zien hen op Bar Mondial, waarbij we regelmatig groepen voorstellen die niet uit de gebruikelijke circuits komen. De Vlamingen en zonder twijfel ook de Fransen, hebben ook meer koopkracht, die zien we dan weer vaker op evenementen waar we creaties voorstellen, zoals Bazar Magiek. Er zijn mensen met verschillend budget en het is soms moeilijk om zich aan te passen.”

Spijt en hoop

Piet Decoster is bezield door de grensregio én een overtuigd wereldburger. “Jammer genoeg is het bijna onmogelijk geworden om nog een cultuurproject in te dienen bij Europa. Ik zal niet zeggen dat economie niet belangrijk is, maar cultuur blijft toch een sleutelelement om grensoverschrijdende samenwerkingen te stimuleren. We leven hier in een regio waar dat niet meer mogelijk is”, betreurt Piet. “Maar dat is niet enkel de fout van Europa, het is ook de taak van de verkozenen in de regio om projecten te verdedigen bij de Europese structuurfondsen. Het is ook aan hen om te bepalen of cultuur een prioriteit is! Het is gemakkelijker om de fondsen over te laten glijden naar het sociaal-economische.”

Je mag niet vergeten dat cultuur het beste medicijn blijft tegen populisme en het terugplooien op de eigen identiteit.

Aniko Ozorai

---

La Petite Fabriek

• Rue du Moulin, 16
• Froyennes (Tournai)

Bazar Magiek

• Carte blanche aan eigenzinnige creatievelingen en culinaire fanaten uit de eurometropool
• 24/11 vanaf 14 :00
• 25/11 vanaf 10 :00
• Concert Grandview and Friends 24/11 20:00
• Brunch de Boekenkok 25/11 10:00 – 13:00
• www.lapetitefabriek.be